Bạn đã nắm được cách chọn đề tài và xác định thông điệp cốt lõi cho bài thuyết trình. Bài này sẽ trình bày về cách khai triển thông điệp cốt lõi dựa vào một dàn ý. Đây là bước thứ hai trong quy trình sáu bước để soạn một bài thuyết trình hoàn chỉnh.
Rủi thay, lập dàn ý là bước nhiều người bỏ qua. Cái cớ đơn giản nhất họ thường vin vào là thế này: “Không có thì giờ!” Tôi cho đây là ý nghĩ sai lầm cơ bản, bởi vì việc lập dài ý cho bài thuyết trình là rất quan trọng, và thì giờ bạn dành cho việc này có tác động rất lớn đến sự thành công của bài thuyết trình.
Dàný để làm gì?
Dàn ý là bản vẽ cho bài thuyết trình của bạn.
- Nó làm nổi bật các yếu tố lý lẽ chính, tức là các điểm lý luận triển khai để phục vụ cho thông điệp cốt lõi bạn muốn trình bày.
- Nó làm nổi bật các yếu tố cấu trúc, chẳng hạn như lời mở, thân bài, kết luận, các câu chuyện, các quan điểm trừu tượng.
- Nó giúp nối kết các yếu tố ấy và xếp lại thành một trật tự có trước có sau. Điều này còn giúp bạn phân phối thì giờ hợp lý cho các điểm cần nói trong buổi thuyết trình của mình.
Dàn ý tổng quát
Mẫu lập dàn ý cho bài nói theo các yếu tố cấu trúc:
1. Mở bài
2. Thân bài
3. Kết luận
Tương tự, mẫu lập dàn ý theo các yếu tố lý lẽ:
1. Nói cho họ về điều bạn sẽ nói.
2. Nói cho họ.
3. Nói cho họ về điều bạn đã nói.
Kết hợp chúng lại với nhau, bạn có một dàn ý khởi đầu khái quát:
1. Mở bài (Giới thiệu) – Ghi ra đề tài và thông điệp cốt lõi; liệt kê các điểm chính bổ trợ.
2. Thân bài
a. Chứng minh điểm thứ nhất.
b. Chứng minh điểm thứ hai.
c. Chứng minh điểm thứ ba.
3. Kết luận – Ghi lại các điểm chính yếu; tóm lại thông điệp cốt lõi; lời kêu gọi hành động.
Điều đáng ngạc nhiên là mẫu lập dàn ý gồm ba bước đơn giản như trên lại có tác dụng đối với đa số các đề tài thuyết trình. Công thức cơ bản tương tự trên đây, bạn đã biết từ hồi bắt đầu học môn tập làm văn trên ghế nhà trường, và có thể thấy áp dụng rất nhiều và rất rõ trong các sách tiểu thuyết, truyện ngắn, phim ảnh, báo cáo, email và nhiều hình thức truyền thông khác nữa.
Vài“biến tấu” tham khảo về các dàn ý thuyết trình
Dàn ý dựa trên câu chuyện
Tác dụng của các câu chuyện kể thì khỏi phải nói ở đây. Nhiều diễn giả hàng đầu còn nhấn mạnh cho rằng việc kể chuyện là chìa khóa cho các giao tiếp trong kinh doanh.
1. Nói vài ý mở đầu để thu hút tập trung của người nghe, giới thiệu về đề tài và thông điệp cốt lõi.
2. Kể một câu chuyện: Đưa ra một quan điểm.
3. Kể một câu chuyện khác: Đưa ra một quan điểm khác.
4. Kể một câu chuyện khác nữa: Đưa ra một quan điểm khác nữa.
5. Một kết luận đáng nhớ có sức kết nối lại với nhau tất cả ba câu chuyện vừa kể trên để bổ trợ cho thông điệp cốt lõi.
Dàný cho bài thuyết trình ở hội nghị khoa học
Dàn ý bài thuyết trình cho nhiều cuộc hội nghị khoa học cũng mang dáng dấp của phương pháp khoa học:
1. Nêu ra vấn đề đang cần giải pháp
2. Mô tả một giả thuyết để khảo sát một khía cạnh của vấn đề.
3. Mô tả một thí nghiệm được tiến hành để thử nghiệm giả thuyết kia.
- Chi tiết 1 – biểu đồ
- Chi tiết 2 – hình ảnh
- Chi tiết 3 – mô tả
4. Trưng ra dữ liệu đã thu thập và dữ liệu đã qua phân tích sau đó
- Phân tích dữ liệu 1 – biểu đồ
- Phân tích dữ liệu 2 – biểu đồ
- Phân tích dữ liệu 3 – bảng biểu mẫu.
5. Rút ra các kết luận có liên hệ với giả thuyết ban đầu.
6. Đề xuất các hành động trong tương lai.
Dàn ý cho buổi thuyết trình kêu gọi đầu tư kinh doanh
1. Hãy trực tiếp vào đề: “Đầu tư…$ sẽ có được lợi nhuận…$”
2. Câu chuyện minh họa cho nhu cầu đối với sản phẩm ABC.
3. Câu chuyện mô tả viễn cảnh về việc sản phẩm ABC này sẽ có tác động cải thiện thế nào cuộc sống của nhiều người.
4. Giới thiệu sơ quát về sản phẩm ABC
- Lợi ích 1 (tập trung vào các ích lợi, không phải vào các tính năng)
- Lợi ích 2
- Lợi ích 3
5. Kêu gọi đầu tư ngay bây giờ
- Câu chuyện minh họa sức mạnh của đội ngũ công ty làm ra sản phẩm ABC
- Phân tích thị trường.
- Các kế hoạch tài chính.
6. Lặp lại lời kêu gọi hành động: “Đầu tư…$ sẽ có được lợi nhuận…$”
Lưu ý là các thí dụ cho các trường hợp cụ thể ở trên thích hợp cho bài thuyết trình ngắn từ sáu đến mười phút.
